Dziękujemy, że z nami jesteś ;) Artykuł jest obecnie w fazie budowy. Informacje w nim zawarte mogą być jeszcze niekompletne. Pracujemy nad tym. Ostatnia aktualizacja: 24.02.2021
Zamek Lubomirskich w Rzeszowie od strony północno-wschodniej (fot. Kamil Krzywonos)
zabytki

Zamek Lubomirskich w Rzeszowie

24.02.2021

Zamek w Rzeszowie to jeden z najbardziej charakterystycznych zabytków miasta. Niegdyś centrum kultury i rezydencja magnacka, później ośrodek austriackiego wymiaru sprawiedliwości i siedziba więzienia. To także miejsce hitlerowskich i komunistycznych egzekucji na członkach polskiego podziemia niepodległościowego. Po wojnie siedziba prl-owskiego sądu i więzienia. Dzisiaj zamek pełni funkcję siedziby Sądu Okręgowego w Rzeszowie.

Jego obecna bryła powstała w latach 1902-1906 na miejscu dawnego zamku Lubomirskich, wybudowanego prawdopodobnie na przełomie XVI i XVII wieku.

Do dzisiejszych czasów ze starej fortecy zachowała się jedynie dolna część wieży bramnej, część piwnic, fortyfikacje obronne i fragmenty fosy. Zniszczeniu i rozparcelowaniu uległy rozległe ogrody z jeziorem i wyspą, które znajdowały się po północnej i wschodniej stronie zamku. Jak ten największy zabytek Rzeszowa wygląda dzisiaj? Zamek przykuwa uwagę przede wszystkim potężną sylwetką i silnymi obwarowaniami z czterema wielkimi murowanymi bastionami w narożach. Jest to okazała budowla w typie nowożytnej fortecy, a jednocześnie wielkopańskiej rezydencji. Dwupiętrowa bryła zamku przybrała kształt prostokąta o wymiarach 65 x 71m ze sporym wewnętrznym dziedzińcem. Wieża posiada sześć kondygnacji, 55 metrów wysokości i zwieńczona jest interesującym hełmem, wykonanym w 1906r. według pierwotnego barokowego wzoru. Na frontonie wieży, po obu stronach wejścia znajduje się kilka pamiątkowych tablic. U szczytu wieży znajduje się również zegar, wykonany przez znaną fabrykę zegarów wieżowych Michała Mięsowicza w Krośnie w 1904 r., który został ponownie uruchomiony w 1993r.

Wewnątrz zamku znajduje się godny uwagi westybul (czyli obszerny, reprezentacyjny przedsionek stanowiący połączenie głównego wejścia z innymi pomieszczeniami) i reprezentacyjna klatka schodowa. Oprócz tego "możemy zobaczyć" salę reprezentacyjną i znajdującą się w północnym skrzydle dawną kaplicę więzienną.

Gmach otoczony jest czworobokiem kamiennych fortyfikacji z wydłużonymi bastionami na narożach, opartych w zasadniczym zarysie na zasadach szkoły staroholenderskiej, a w części wschodniej na zasadach Pagana. Wysokość kamiennych murów sięga przeciętnie 5m. Każdy z bastionów ma swoją nazwę. Na ich narożach ustawione są kamienne wieżyczki, tzw. kawaliery, z rzeźbionymi plakietami patronów pochodzące z 1746r. Patronem bastionu od strony północno-wschodniej jest św. Andrzej, od północno-zachodniej św. Franciszek, od strony południowo-zachodniej św. Maria i od południowo-wschodniej św. Hieronim. Od całości odróżnia się wschodnia ściana bastionu św. Andrzeja, niemal pionowa, zbudowana z innego kamienia, będąca fragmentem pierwotnych obwarowań z połowy XVII w. odsłonięta w toku restauracji, po zdjęciu późniejszej obudowy.

Od strony północnej (wille secesyjne) i wschodniej (fontanna multimedialna) możemy również zobaczyć pozostałości fosy, która niegdyś otaczała rzeszowski zamek.

Komentarze

Opis obiektu
Historia
Historia rzeszowskiego zamku
Zburzenie zamku i budowa nowego gmachu
Rola zamku w czasach okupacji i PRL
Współczesność
Zamek w czasach współczesnych
Przyszłość
Plany dotyczące przekształcenia funkcji

Galeria zdjęć

Zwiedzaj Rzeszów

Atrakcje

Muzea, Teatry, Kina

Transport

Transport publiczny, carsharing...

Jedzenie

Restauracje, kawiarnie, puby

Wydarzenia kulturalne

Festiwale, koncerty, jarmarki

Zabytki

Warte zobaczenia

Z dziećmi

Rzeszów dla najmłodszych

Noclegi

Hotele, hostele, kwatery

W pobliżu Rzeszowa

Atrakcje w okolicach miasta

© 2013 - 2021 WczorajiDzis.Rzeszow.pl